Het begrip mediation wordt wel steeds bekender, maar toch merk ik dat veel mensen nog huiverig staan tegenover deze manier van conflictoplossing. Misschien omdat zij niet weten wat het precies inhoudt of omdat zij de meerwaarde er niet van inzien, misschien ook omdat zij er tegenop zien om met hun “conflictpartner” in één ruimte te moeten zitten om te bespreken hoe het probleem in goede banen geleid kan worden.
Toch kan mediation heel goed werken om tot een oplossing van een al langer spelend conflict komen of juist om te voorkomen dat een geschil een lang lopend conflict gaat worden. Mediation wordt regelmatig ingezet in arbeidskwesties, bijvoorbeeld bij arbeidsconflicten, re-integratiekwestie of bij dreigend ontslag, of in familiekwesties, zoals echtscheiding, omgangsregeling, ouderschapsplan.
De “oude” manier om een conflict waar mensen niet uitkomen aan te pakken is om dit voor te leggen aan de rechter. Beide partijen bepleiten hun standpunt voor de rechter en doen daarbij vaak hun best de andere partij zo slecht mogelijk af te schilderen. In mijn ruim 25-jarige praktijk als advocaat heb ik gemerkt dat persoonlijke verhoudingen tussen mensen, zowel bij persoonlijke als bij zakelijke conflicten, alleen maar verharden als het komt tot het voeren van een procedure bij de rechter. Als er een advocaat wordt ingeschakeld en zeker als er een rechter aan te pas komt zijn mensen vaak niet meer in staat het persoonlijke van het zakelijke te scheiden, wat aan beide zijden kan leiden tot gekwetste gevoelens, teleurstelling, onmacht en boosheid. Er is bij een rechtszaak een winnaar en een verliezer, maar zelfs de winnaar blijft vaak over met een gevoel van krenking en onvoldaanheid.
Bij een mediation werken partijen gezamenlijk aan het vinden van oplossingen en het maken van afspraken. Zij worden daarbij begeleid door een onafhankelijke mediator die met hen, via gestructureerde besprekingen, op zoek gaat naar een oplossing voor de kwestie die hen verdeeld houdt. Op ons kantoor werken mediators die gespecialiseerd zijn in arbeidsmediation en in familiemediation.
Mediation is een mogelijkheid voor partijen om in vertrouwelijkheid, vrijwillig en op eigen kracht te spreken en onderhandelen over een gezamenlijk resultaat dat voor beiden acceptabel is.
De voordelen van mediation
Mediation is veelal sneller en goedkoper dan procederen. Beide partijen hebben invloed op de uiteindelijke uitkomst. In een juridische procedure bepaalt de rechter de uitkomst, zonder dat partijen daar direct invloed op kunnen uitoefenen. Beide partijen kunnen de opgebouwde relatie goed afsluiten of in stand houden en afspraken maken voor de toekomst. De ervaring leert dat partijen de afspraken betere en sneller nakomen dan een uitspraak van de rechter. Er is dus daadwerkelijk sneller resultaat.
In arbeidsmediation kan het belangrijk zijn om goede afspraken te maken over de voortzetting van de arbeidsrelatie. Communicatieproblemen tussen werkgever/leidinggevende en werknemer of tussen collega’s onderling kunnen in mediation besproken worden en bekeken kan worden welke afspraken gemaakt kunnen worden om communicatieproblemen en arbeidsconflicten in de toekomst te voorkomen. Bij ziekte /arbeidsongeschiktheid en re-integratie wordt vaak mediation geadviseerd en ook bij een geschil of onenigheid over de samenwerking met leidinggevende of collega’s kan mediation goed werken.
Een exit-mediation is vaak een goed alternatief voor een ontslagprocedure.
Exit-mediation wordt ingezet wanneer een voortzetting van de arbeidsrelatie geen reële optie meer is. Het is eigenlijk een begeleid onderhandelingsproces tussen werkgever en werknemer bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Een kostbare, onvoorspelbare en vaak beschadigende ontslagprocedure bij de kantonrechter kan zo voorkomen worden.
In het familierecht wordt familiemediation vaak met succes ingezet. Een echtscheiding, met alle daarbij komende aspecten zoals omgangsregelingen, ouderschapsplan, alimentatie, boedelscheiding en pensioen, kan leiden tot meerdere tijdrovende, kostbare en emotionele procedures. In familiemediation kunnen partijen zelf, onder begeleiding van de mediator, de tussen hen spelende kwesties stuk voor stuk bespreken en daarover afspraken maken die ook voor de toekomst werken, rekening houdend met het wederzijds belang. Juist in familiezaken is het vaak belangrijk om afspraken te maken die constructief zijn en waar partijen op zoek gaan naar een win-win in plaats van een win-verlies-oplossing In mediation is dan veel meer mogelijk dan in een procedure op tegenspraak.
Eva Schermerhorn
Danusia Bialkowski
Advocaat/Mediators bij Advocatenkantoor Seegers & Lebouille